Siêu lạm phát đặc biệt thú vị đối với những nhà nghiên cứu lạm phát do nó làm sáng tỏ những tác động hủy diệt của lạm phát.
Hãy xem những lời mô tả lạm phát của phe Liên Bang trong thời Nội chiến (Mỹ): Trước đây chúng tôi đã từng đi đến cửa hàng với tiền trong túi và trở về nhà với hàng hóa trong giỏ. Bây giờ, chúng tôi đi để tiền trong giỏ và trở về với hàng hóa trong túi. Mọi thứ đều khan hiếm, trừ mỗi tiền! Giá cả đảo lộn và sản xuất vô tổ chức. Một bữa ăn sáng trước kia vốn chỉ đắt bằng tiền vé một buổi xem nhạc kịch, giờ đây đã đắt gấp 20 lần. Mọi người đều muốn tích trữ “mọi thứ” và tìm cách đẩy đi những tờ tiền giấy “ tồi tệ” đã từng đuổi những đồng tiền kim loại “đẹp đẽ” ra khỏi lưu thông. Kết quả là quay trở về với một phần của sự bất tiện của trao đổi bằng hiện vật.
Một trường hợp được ghi nhận chi tiết nhất về siêu lạm phát là ở nước cộng hòa Weimar của Đức vào những năm 1920. [...]
Từ tháng giêng 1922 đến tháng 11 năm 1923, chỉ số giá tăng từ 1 lên 10.000.000.000. Nếu một người sở hữu trái phiếu Đức trị giá 300 triệu đô la vào đầu năm 1922, thì hai năm sau, số tiền này không mua nổi một cái kẹo.
Các nghiên cứu đã phát hiện ra nhiều đặc điểm thường gặp của siêu lạm phát.
Thứ nhất, cầu thực tế về tiền (đo bằng trữ lượng tiền chia cho mức giá) giảm mạnh. Vào cuối thời kỳ siêu lạm phát của Đức, cầu tiền thực tế chỉ bằng một phần năm mươi mức cầu hai năm trước hàng đó. Mọi người gần như phát điên lên, vứt bỏ tiền của mình thể đó là củ khoai tây nóng bỏng trước khi họ chết bỏng vì đồng tiền mất giá.
Thứ hai, giá tương đối trở nên rất không ổn định. Trong điều kiện bình thường, tiền lương thực tế của một người chỉ xê dịch không quá 1% hàng tháng. Trong thời gian năm 1923, tiền lương thực tế của Đức thay đổi trung bình một phần ba (lên hoặc xuống) mỗi tháng. Sự thay đổi lớn này của lương thực tế và giá tương đối – cùng những bất bình đẳng và bóp méo do những biến động này gây ra – đã gây ra gánh nặng rất lớn cho công nhân và doanh nghiệp, bộc lộ rõ một trong những chi phí lớn của lạm phát.
[...]
Có lẽ một trong những ảnh hưởng rõ rệt nhất của siêu lạm phát là về sự phân phối của cải. Nhà kinh tế học người Anh là Lionel Robbins đã tổng kết những tác động đó: Sự phá giá của đồng Mác.. đã phá hủy tài sản của những thành phần vững chắc trong xã hội Đức; nó để lại đằng sau những mất cân đối kinh tế và tinh thần, tạo tiền đề cho các thảm họa theo sau. Hitler là đứa con nuôi của lạm phát.
Hãy xem những lời mô tả lạm phát của phe Liên Bang trong thời Nội chiến (Mỹ): Trước đây chúng tôi đã từng đi đến cửa hàng với tiền trong túi và trở về nhà với hàng hóa trong giỏ. Bây giờ, chúng tôi đi để tiền trong giỏ và trở về với hàng hóa trong túi. Mọi thứ đều khan hiếm, trừ mỗi tiền! Giá cả đảo lộn và sản xuất vô tổ chức. Một bữa ăn sáng trước kia vốn chỉ đắt bằng tiền vé một buổi xem nhạc kịch, giờ đây đã đắt gấp 20 lần. Mọi người đều muốn tích trữ “mọi thứ” và tìm cách đẩy đi những tờ tiền giấy “ tồi tệ” đã từng đuổi những đồng tiền kim loại “đẹp đẽ” ra khỏi lưu thông. Kết quả là quay trở về với một phần của sự bất tiện của trao đổi bằng hiện vật.
Từ tháng giêng 1922 đến tháng 11 năm 1923, chỉ số giá tăng từ 1 lên 10.000.000.000. Nếu một người sở hữu trái phiếu Đức trị giá 300 triệu đô la vào đầu năm 1922, thì hai năm sau, số tiền này không mua nổi một cái kẹo.
Các nghiên cứu đã phát hiện ra nhiều đặc điểm thường gặp của siêu lạm phát.
Thứ nhất, cầu thực tế về tiền (đo bằng trữ lượng tiền chia cho mức giá) giảm mạnh. Vào cuối thời kỳ siêu lạm phát của Đức, cầu tiền thực tế chỉ bằng một phần năm mươi mức cầu hai năm trước hàng đó. Mọi người gần như phát điên lên, vứt bỏ tiền của mình thể đó là củ khoai tây nóng bỏng trước khi họ chết bỏng vì đồng tiền mất giá.
Thứ hai, giá tương đối trở nên rất không ổn định. Trong điều kiện bình thường, tiền lương thực tế của một người chỉ xê dịch không quá 1% hàng tháng. Trong thời gian năm 1923, tiền lương thực tế của Đức thay đổi trung bình một phần ba (lên hoặc xuống) mỗi tháng. Sự thay đổi lớn này của lương thực tế và giá tương đối – cùng những bất bình đẳng và bóp méo do những biến động này gây ra – đã gây ra gánh nặng rất lớn cho công nhân và doanh nghiệp, bộc lộ rõ một trong những chi phí lớn của lạm phát.
[...]
Có lẽ một trong những ảnh hưởng rõ rệt nhất của siêu lạm phát là về sự phân phối của cải. Nhà kinh tế học người Anh là Lionel Robbins đã tổng kết những tác động đó: Sự phá giá của đồng Mác.. đã phá hủy tài sản của những thành phần vững chắc trong xã hội Đức; nó để lại đằng sau những mất cân đối kinh tế và tinh thần, tạo tiền đề cho các thảm họa theo sau. Hitler là đứa con nuôi của lạm phát.
Nguồn: Kinh Tế Học
