Khái niệm "Hòa tan" & "Độ hòa tan"

Hòa tan là phân tán một chất hay nhiều chất vào trong một môi trường phân tán lỏng để được một hệ đồng nhất gọi là dung dịch. Chất bị phân tán gọi là chất tan. Môi trường phân tán gọi là dung môi.

• Kỹ thuật sử dụng các dụng cụ đong đo trong bào chế

Chất tan được chiếm tỷ lệ nhỏ hơn dung môi, có thể là chất rắn (đường, muối), chất lỏng (cồn, tinh dầu) hoặc đôi khi có thể là chất khí (CO₂, NO₂).

Độ hòa tan là gì

Độ hòa tan của một chất là lượng tối đa của chất đó tan được trong một đơn vị thể tích dung môi ở một nhiệt độ nhất định. Một dung dịch như thế gọi là dung dịch bão hòa.

Các yếu tố ảnh hưởng đến độ tan và quá trình hòa tan

Các đặc tính lý hóa của chất tan và dung môi:

• Những chất có nhiều nhóm thân nước hòa tan nhiều trong dung môi phân cực. Những chất kỵ nước hòa tan trong những dung môi không phân cực.
• Nhiệt độ: Trong đa số trường hợp nhiệt độ không những làm tăng tốc độ hòa tan mà còn làm tăng độ tan của dược chất trong dung môi (ví dụ : AgNO₃,có nồng độ bão hòa trong nước ở 30⁰C là 74% nhưng ở 100⁰C là 90%. Tuy nhiên không thể làm tăng độ hòa tan bằng cách tăng nhiệt độ khi hợp chất tan là các chất dể bay hơi hay không bền ở nhiệt.
• Áp suất bề mặt của dung môi cũng ảnh hưởng đến quá trình hòa tan.
• Sự có mặt của chất trung gian hòa tan làm cho sự hòa tan thuận lợi bằng những cơ chế khác nhau. Thí dụ Natri salicylat và Natri benzoat giúp cafein hòa tan dễ dàng trong nước. Iod khó tan trong nước nhưng tan nhiều trong dung dich Kaliiodid.

Ngoài ra còn có các yếu tố khác như: khuấy trộn, siêu âm làm tăng độ hòa tan, PH làm tăng độ hòa tan...